YÖREX Anfaş Toplantı Salonunda gerçekleştirilen panelde; Sinop Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı (TSO) Salim Akbaş ve Hacıkadı Üretim AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Melih Çınar ile Akdeniz Üniversitesinden Prof. Dr. Demir Özdemir birer konuşma yaparak Hacı Kadı Tavuğu ve yürütülen proje hakkında bilgi verdi. Sinop Ticaret ve Sanayi Odası bünyesindeki Genç Girişimciler Kurulu üyelerinden oluşan 10 girişimci ortaklığında kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafından başlatılan çalışmalar panelde detaylarıyla anlatıldı.
PARA GETİRMESEDE VİCDANIMIZ RAHATLAYACAK
Panelde konuşan Sinop Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Salim Akbaş, “İki yıl önce fuar alanına geldiğimizde bir gıda tedarikçisi bu üründen bahsetti. Bu ürünün ciddi anlamda karşılık bulunduğunu ve benzerinin Sinop Gerze’de olduğunu söyledi. Gidip bölgeyi araştırdığımızda gerçekten bölgede geçmiş dönemlerde üretilmiş ama simdi pek üretilmeyen bir ürün olduğunu gördük. Irkının azaldığını görünce bir sosyal sorumluluk projesiyle beraber bu ırkın çoğaltılması, yaşatılması ve bir ticari faaliyet olarak da pazara sunulmasıyla ilgili bir çalışmamız oldu. Bu tavuk para getirmese bile benim vicdanıma rahatlık getirecek” ifadelerini kullandı.
SARAY MUTFAĞININ VAZGEÇİLMEZİ
Sinop Genç Girişimciler Kurulu ve Hacıkadı Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Melih Çınar, Hacıkadı tavuğunun bir zamanlar Osmanlı saray mutfağının vazgeçilmezi olduğunu söylerken, “Ancak nesli neredeyse tükenen Gerze Hacıkadı tavuğu genç girişimcilerimizin başlattığı sosyal sorumluluk projesi ile korunup, markalaşıp, ticareti değeri artırılarak dünyaya açılmaya hazırlanıyor” dedi. Sinop TSO bünyesindeki Genç Girişimciler Kurulu üyelerinden oluşan 10 girişimci ortaklığında kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafından başlatılan projenin ardından Hacıkadı tavuğunun sayısının 10’dan bin 500’e ulaştığını kaydeden Çınar, “Yerel ırkı korumak için 2 yıldır çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
KUZU ETİ FİYATINA TEK TAVUK
Eti ve yumurta kalitesinin diğer tavuklardan farklılığına işaret eden Çınar, Hacıkadı tavuğunun yetiştirilme süresinin 6 ayı bulduğunu belirtti. “Biz Hacıkadı tavuğunu yetiştirirken kuzu muamelesi yapıyoruz” diyen Çınar, Hacıkadı tavuğunun etinin de kuzu eti fiyatından satılabileceğini ifade etti.
BU ÖNEMLİ IRKI KAYBEDEBİLİRİZ
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji bölümünde görev yapan Doç. Dr. Demir Özdemir, “Türkiye’de iki tavuk türü ön plana çıkıyor. Bunlardan biri Denizli horozu olarak uzun ötüşüyle bilinen tür ve diğeri de Gerze Hacıkadı tavuğu. Ancak Gerze tavuğu Denizli horozu türü kadar şanslı değil ne yazık ki. Çünkü bu ırkın öne çıkan herhangi bir özelliği şimdiye kadar hiç lanse edilmemiş. Narin bir ırk, biraz daha yabani formda bir ırk. Bu sebepten dolayı da bugüne kadar popülasyon oldukça düşmüş. Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü tarafından koruma altında bu ırk, koruma sürüsünde yüz birey var. Tavuklarda metabolik hız fazladır, yüz birey sayısı anormal derecede korkutucu ve bu ırkı kaybedebiliriz” dedi.
YAKIŞIKLI VE NEFİS ETİ
Tarihi kaynaklara bakıldığında da Gerze tavuğunun adı birçok yerde geçiyor. 1931 yılında Salih Zeki tarafından eski Türkçe ile yazılan kitapta Gerze tavuğu ile ilgili olarak “Yakışıklı ve nefis etli” şeklinde bir tabir karşımıza çıkıyor. Kitapta aynı zamanda Fransa’nın kendi özgü olarak kabul ettiği “La Fleche” adındaki tür ile arasındaki benzerlikten de bahsediliyor.
LA FLENCHE TAVUĞU İLE BENZERLİĞİ DİKKAT ÇEKİYOR
Özellikle Fransa’ya özgü bir tür olan La Fleche tavuğuna benzerliğiyle dikkat çeken türün yapılan araştırmalar sonucu sadece morfolojik olarak değil genetik olarak büyük ölçüde benzediği ortaya konuldu. Doç. Dr. Demir ÖZDEMİR, “İki tür arasındaki benzerliği ortaya koymak için araştırmalar yaptık. 22 adet Hacıkadı tavuğu türünden kan ve tüy örnekleri aldık, tüyleri uygun şekilde parçalayarak mitokondriyal DNA’yı elde ettik. Daha sonra da gen ile ilgili bir PCR işlemi yaptık. La Fleche örneklerini ise yetiştiricilerden elde ettik. Buradan elde ettiğimiz mitokondriyal DNA’ları Yeni Nesil Dizilememe dediğimiz yöntemle değerlendirdik. Sonuç olarak genetik yapıları aynı ve bu müthiş bir benzerlik. Kırmızı Orman Tavuğu ile de yaptığımız karşılaştırmalar sonucu Gerze tavuk ırkının evcilleştirilmeye daha yatkın olduğunu gördük” dedi.
AMACIMIZ POPÜLASYONU ARTTIRMAK
Bilimsel anlamda da et kalitesinin merak edildiğini belirten Özdemir, “Etin lezzetini kontrol eden genleri tespit etmeye çalışıyoruz, doktora öğrencilerimiz bu konuda çalışmalarını yürütecekler, tabi ki amacımız bu kısıtlı popülasyonun sayısını araştırmak ve bunu yaparken hayvanın da lezzet kalitesini artırmak” şeklinde konuştu.
Soru-Cevap bölümüyle sona eren panel ardından katılımcılara Hacıkadı tavuğundan yapılan ıslama ikram edildi.
HACIKADI MARKA OLMA YOLUNDA
Bu arada bir zamanlar Osmanlı saray mutfağının vazgeçilmezi olan, ancak nesli neredeyse tükenen Gerze Hacıkadı Tavuğu, Sinoplu genç girişimcilerin başlattığı proje ile markalaşıp dünyaya açılmaya hazırlanıyor.
Türkiye’nin saf iki tavuk ırkından biri olan Gerze Hacıkadı ırkının gelecek nesillere aktarılması ve marka değerinin oluşturulması için Sinop Ticaret ve Sanayi Odası bünyesindeki Genç Girişimciler Kurulu üyelerinden oluşan 10 girişimci ortaklığında kurulan Hacıkadı Üretim Anonim Şirketi tarafından başlatılan çalışmalar sürüyor. Dünyaya açılmaya hazırlanan Hacıkadı için Menşe Coğrafi İşaret başvurusu yapılırken, başvurusunun, Türkiye’de et için alınacak ikinci, tavuk eti olarak da ilk coğrafi İşaret olacağı belirtiliyor.
TÜM TAVUK IRKLARININ ATASI
Yetiştirmesi 6 ay süren Gerze tavuğunun tanesi yaklaşık 3 bin 500 Türk Lirasına satılırken, kökeni ise tüm tavuk ırklarının atası olarak bilinen Kırmızı Orman Tavuğu (gallus gallus) türüne dayanıyor.
Türkiye’de tescil edilen iki tavuk türünden biri olan Gerze tavuğunun tanesi yaklaşık 3 bin 500 Türk Lirasına satılırken, kökeni ise tüm tavuk ırklarının atası olarak bilinen Kırmızı Orman Tavuğu (gallus gallus) türüne dayanıyor. Bu türün üretim süreci ise oldukça zor, üretim verimi düşük olduğu için maliyetinin yüksek olmasıyla birlikte diğer tavuk türlerinin üretiminden kesimine uzanan süre 40 gün civarındayken Gerze Hacıkadı türünde bu süre yaklaşık 6 ay olarak açıklandı.
