Yüksek duvarları ve ürpertici yapısıyla ‘giren çıkamaz’ diye nam salan Tarihi Sinop Cezaevi’nin iki yıllık restorasyon çalışmalarında sona yaklaşıldı. Yüzde 80 oranında tamamlanan cezaevi gelecek aylarda ziyarete açılacak.
4 bin yıl önce Gaskalılar tarafından inşası yapılan ve ardından bölgede hâkimiyetini kuran birçok uygarlık tarafından denizle kesişen devasa surları korunma amaçlı kullanıldı. Resmi olarak 1887 yılında son Osmanlı padişahı 2. Abdülhamit hükmü döneminde cezaevi olarak kullanılmaya başlandı. 1999 yılına kadar kullanılan ve 112 yılda çok sayıda azılı suçluyu barındıran Tarihi Sinop Cezaevi ürpertici yapısı ve acılı geçmişiyle 2000 yılında turizme açıldı. Kısa zamanda Türkiye’nin en çok ziyaret edilen 5 destinasyonundan biri haline geldi. 20 yıl bölgesinde Dark turizme hizmet ettikten sonra Avrupa Birliği Hibe Programına alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca 2020 yılı ikinci çeyreğinde restorasyona başlandı.
Sinop İl Kültür ve Turizm Müdür V. Metin Süren, yaklaşık iki yıldır restorasyon nedeniyle kapalı olduğunu ancak ilgi alakanın halen yoğun şekilde devam ettiğini ve sabırsızlıkla tekrar ziyarete açılması beklendiğini dile getirdi. Bu cezaevinin öneminin Sinop’un tarihi geçmişinde önemli bir liman kenti olmasına dayandığını söyleyen Süren, “Sinop önemli bir tarihi şehir, antik bir şehir, stratejik bir şehir. Dünyanın anahtarı olan Anadolu coğrafyasının en önemli stratejik noktası. Anadolu coğrafyasında hüküm süren tüm medeniyetler yaklaşık olarak Sinop limanından denize açılmış, Türkler de dâhil. 1214’de Selçuklular Anadolu’yu fethedince ilk Sinop’tan denize açılıyor. Kalelerle korunaklı bir yere iç kale oluşturulması ve içerisine cezaevi yapılması bu cezaevinin önemini ortaya çıkartıyor” diye konuştu.
“Önemli düşünce suçluları da misafir edildi”
1999 yılına kadar faaliyetini sürdürdüğünü belirten Süren, içerisinde önemli düşünce suçlularını da barındırmasıyla ününün yayıldığını vurguladı. Süren, “Cumhuriyet döneminde Adalet Bakanlığı tarafından da cezaevi olarak kullanılıyor. Ağır şartları olan, disiplin hücrelerinin olduğu, mahkûmların daha ağır şartlarda ıslah edildiği doğru. Burada önemli düşünce suçları da misafir ediliyor; Refik Halit Karay, Ahmet Bedevi Kuran, Hüseyin Hilmi, Osman Cemil Kaygılı, Burhan Felek, Kerim Korcan, Mustafa Suphi, Zekeriya Sertel, Sebahattin Ali, Osman Deniz gibi ünlü edebiyatçıların da burada misafir edilmesiyle biraz daha ünleniyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bırakılması sonrasında da cezaevi anılarını konu alan dizi filmlerin çekilmesiyle bugünkü Türkiye’nin en çok ziyaret edilen yerlerden biri haline gelmesini sağladı” dedi.
Restorasyonu birkaç ayda tamamlanacak
4 bin yıllık kara geçmişiyle ünlü Tarihi Sinop Cezaevi, 2020 yılında başlayan restorasyon çalışmalarının büyük kısmı tamamlandığını dile getiren Süren, “Tarihi Cezaevi bugüne kadar biriktirdiği anıların yaşatılacağı şekilde müze hüviyetine kavuşturulacak, şu anda bakanlığımız tarafından fonksiyonlandırılıyor. Bunun yanında kültür sanat edebiyat faaliyetlerinin yapılabileceği güzel bir gezi ve ören yeri müze haline dönüştürülecek. Çalışmalar yüzde 80 oranında tamamlandı. Çevre düzenlemesi peyzaj çalışmaları devam ediyor, yaklaşık 2-3 ay içerisinde tamamlanmış olacak” şeklinde konuştu.
Yakın zamanda inceleme ve açılışıyla ilgili bilgiler vermek üzere Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı ile Müzeler Genel Müdürü’nün bir heyet halinde Sinop’a beklediklerini söyleyen Süren, “Son durumu yerinde görmek üzere ilimizde olacaklar. Kendileri cezaevinin açılışıyla alakalı, fonksiyonlarıyla alakalı ayrıntılı bilgileri verecekler” ifadelerini kullandı.
İha